Czas powstania: XVIII w. Wymiary: wysokość - 52 cm Materiał i technika: złocone drewno
W obecnym miesiącu chcielibyśmy zaprezentować Państwu XVIII-wieczną rzeźbę, przedstawiającą mitologiczną scenę opowiadającą historię Apollona i Dafne. Niewielkich rozmiarów rzeźbę wykonano z pozłacanego drewna i bardzo dokładnie opracowano ze wszystkich stron, tak, iż podziwiać ją można z każdej perspektywy. Dwie nagie postaci, ukazane w bardzo ekspresyjnych pozach, ubrane zostały jedynie w delikatne, skąpe przepaski, mające służyć bardziej dekoracyjności przedstawienia niż ukryciu piękna ludzkiego ciała. Ułożenie nóg Dafne sugeruje, iż kobieta biegnie, ucieka przed Apollonem, który obiema rękoma chwyta ją na wysokości bioder. Z lewej ręki nimfy, jak i jej głowy, odwróconej z przestrachem w stronę mężczyzny, wyrastają drobne gałązki z listkami. U stóp Apollona spoczywa jego ukochany instrument - lira. Obie sylwetki ustawiono na postumencie dekorowanym ornamentem cekinowym.
Historia przemiany Dafne w drzewo laurowe została bardzo dokładnie opisana w I księdze „Metamorfoz”, starożytnego rzymskiego poety Owidiusza. Również najbardziej znane i dostępne opracowanie mitów greckich oraz rzymskich, czyli „Mitologia” Jana Parandowskiego, poświęca tej dramatycznej historii akapit w rozdziale dotyczącym postaci Apollona i jego różnorodnych, nierzadko awanturniczych czynów. Z opowieścią można się zaznajomić sięgając także do licznych na naszym rynku encyklopedii i słowników kultury antycznej.
Nimfa Dafne była córką boga rzeki Penejosa (Peneasza) oraz Gai, w której bez pamięci zakochał się Apollon. Ona jednak, czując do mężczyzn tylko wstręt i niechęć, unikała zalotów Apollona ze wszystkich sił. Jej największą miłością były łowy w leśnej kniei i to właśnie podczas jednego z jej umiłowanych polowań, ogarnięty pożądaniem bóg zaczął biec za nimfą, chcąc ją posiąść. Dafne uciekała przed nim tak długo, na ile starczyło jej sił. Powoli jednak słabła. Gdy poczuła, że Apollon dogania ją i chwyta zaczęła błagać matkę ziemię o ratunek z objęć boga. Nagle cała jej postać zaczęła przemieniać się w piękne i kwitnące drzewo laurowe. Jej tułów i nogi stały się konarem, a ręce i głowa przeistoczyły się w gałęzie i bujną koronę drzewa. Zrozpaczony Apollon uplótł sobie wieniec z liści lauru i od tej pory ów wieniec stał się jego nieodłącznym atrybutem.
oprac. Małgorzata Pierścieniak
Prace konserwatorskie
W styczniu 2010 r. rzeźba opuściła muzealny magazyn i poddano ją zabiegom konserwatorskim, które miały na celu przywrócenie walorów ekspozycyjnych i estetycznych. Obiekt był w bardzo złym stanie: duże ubytki polichromii i złoceń, ubytek prawej ręki i lewej dłoni Dafne, liczne otwory po działaniu owadów. Prace konserwatorskie rozpoczęto od podklejenia osypującej się polichromii i pozłoty oraz usunięciu czarnych przemalowań. Następnie uzupełniono ubytki i zrekonstruowano gałązki (dłoń, głowa). Końcowy etap polegał na pozłoceniu rzeźby. Omawiany wyżej eksponat po przywróceniu mu dawnego blasku od maja 2010 r. prezentowany jest na ekspozycji stałej Muzeum w Nysie w jednej z sal galerii malarstwa obcego.
