Logo

Muzeum Powiatowe w Nysie

48-300 Nysa, ul. Biskupa Jarosława 11, tel. 77 433 20 83, 77 435 50 10

Wrzesień


Powiększenie
Powiększenie
Powiększenie

Skarb monet srebrnych


Czas powstania:
XVII w.
Wymiary: średnica - ok. 2-3 cm
Materiał i technika: srebro

Skarb został odkryty 3 maja 1978 roku w płytkim wykopie ziemnym, który towarzyszył pracom budowlanym prowadzonym w miejscowości Radzikowice koło Nysy. Naczynia zawierające monety zostały zgniecione przez spychacz. Skarb został zabezpieczony przez odkrywców – pracowników budowlanych – panów Tadeusza Tworkowskiego i Jarosława Antosa, którzy przekazali znalezisko do Muzeum w Nysie. Udało się zrekonstruować 2 naczynia, w których zdeponowano skarb – niewielki dzbanuszek i większy garnek – oba naczynia zdobione, pokryte zieloną polewą. Skarb zawierał 1224 monety srebrne, spośród których jedna datowana jest na XVI, a pozostałe na I połowę XVII wieku. Najmłodsze monety z tego zespołu wybite zostały w 1638 roku, tak więc należy przyjąć, że skarb został ukryty przez jego właściciela krótko po tej dacie. Zawierał głównie monety 3 krajcarowe, także kilka 24-krajcarówek. Zdecydowaną większość zbioru stanowią monety władztwa Habsburgów – głównie emisje z czasów Ferdynanda II Habsburga z lat 1623-1637, także monety Rudolfa II Habsburga z 1603 roku, Macieja Habsburga z lat 1617-1619,Ferdynanda III Habsburga z lat 1627-1638, oraz Leopolda Habsburga. Znajduje się tu także kilka monet polskich – 1 czworak Zygmunta II Augusta z 1567 roku (najstarsza moneta w zbiorze), oraz 3 trojaki Zygmunta III Wazy datowane na 1620-1622 rok. Poza tym skarb zawierał monety Jana Chrystiana – piastowskiego księcia brzesko-legnickiego (1620-1623), Henryka Wacława i Karola Fryderyka Podiebradowiczów – książąt ziębicko-oleśnickich (1623), księcia żagańskiego Albrechta Wallensteina (1627 – 1633), księcia opawsko-karniowskiego Karola Lichtensteina (1629), oraz księcia cieszyńskiego Fryderyka Wilhelma – ostatniego Piasta górnośląskiego (1624).
Wszystkie monety były w dobrym stanie i zachowane w całości, niektóre ze śladami korozji. 3- krajcarówki to niewielkie monety o średnicy około 2 cm, 24-krajcarówki i czworak Zygmunta II Augusta, to monety większe, o średnicy około 3 cm. Zdecydowana większość z nich na awersie posiada przedstawienie popiersia władcy – emitenta, na rewersie herb – w wypadku monet habsburskich – cesarski orzeł dwugłowy. Pochodzące ze skarbu najciekawsze i najbardziej reprezentatywne monety, wraz z naczyniami, w których były przechowywane, obejrzeć można na wystawie stałej Muzeum w Nysie.

Wybrana literatura:
W. Romiński, Radzikowice gm. Nysa, Skarb monet, [w:] Opolski Informator Konserwatorski, 1981, s. 77 – 80.

oprac. Mariusz Krawczyk