Czas powstania: XII w. Wymiary: wysokość - 10,1 cm, średnica górna - 9 cm, średnica podstawy - 6,5 cm
Materiał i technika: szkło
Jednym z najstarszych zabytków w zbiorach Muzeum w Nysie jest tzw. „Szklanka św. Jadwigi”. Ma ona kształt koniczny. Wykonana została ze szkła koloru zielonawego, ma głębokie szlify, a dekorację stanowią motywy roślinne i geometryczne.
Powstała w XI/XII wieku w Egipcie. Do Europy „przywędrowała” w okresie pielgrzymek do Ziemi Świętej i wypraw krzyżowych. I w jednych, i w drugich uczestniczyli członkowie rodziny późniejszej świętej patronki Śląska. Oni też mogli ofiarować Jadwidze szklankę jako wiano, kiedy wychodziła za mąż za księcia śląskiego Henryka Brodatego. W XVI wieku naczynie szklane adaptowano na kielich przez dodanie srebrnego, złoconego kubka, włożonego do wewnątrz szklanki. Na dnie kubka widnieje wygrawerowany medalion z wizerunkiem św. Jadwigi i datą 1528. W bliżej niewiadomym czasie szklanka popękała i dlatego zaopatrzono ją w ażurowe naczynie w kształcie kielicha z pokrywą. Ta oprawa rokokowa z około 1750 r. została wykonana ze srebrnej, pozłacanej blachy.
Około 1613-1614 r. książę Jan Christian z Brzegu przekazał szklankę biskupowi wrocławskiemu, arcyksięciu Karolowi, a ten ofiarował ją ufundowanemu przez siebie w 1622 r. kolegium jezuitów w Nysie. Po kasacie zakonu jezuitów zabytek stał się własnością Państwowego Gimnazjum Katolickiego (od 1924 r. Carolinum) w Nysie i wraz z innymi paramentami był przechowywany w kościele gimnazjalnym pw. Wniebowzięcia NPM. W maju 1945 r. woźny Carolinum Jan Raczek oddał szklankę na przechowanie do pobliskiego domu macierzystego zgromadzenia sióstr elżbietanek, skąd w 1955 roku trafiła do Muzeum w Nysie.
Podobne naczynia jako pamiątki z pielgrzymek do Ziemi Świętej i z wypraw krzyżowych znajdowały się dawniej w wielu skarbcach na terenie Europy. Do naszych czasów zachowało się ich kilka; w Polsce tylko w skarbcu katedry wawelskiej w Krakowie, a za granicą m. in. w Halberstadt, Minden, Norymberdze i Amsterdamie.
