Logo

Muzeum Powiatowe w Nysie

48-300 Nysa, ul. Biskupa Jarosława 11, tel. 77 433 20 83, 77 435 50 10

Wieża ratuszowa


Powiększenie
Powiększenie
Powiększenie

Fotografia którą prezentujemy przedstawia ruiny Wieży Ratuszowej w Nysie. Zdjęcie wykonał Stanisław Kramarczyk pod koniec lat 50 XX wieku. Ówczesny Dyrektor nyskiego muzeum oraz założyciel miejscowego oddziału Pracowni Konserwacji Zabytków, zapełnił dziesiątki klisz, dokumentując stan zabytków i wkładając całą swoją energię w ratowanie jak największej ilości historycznych budynków. Jednym z najważniejszych przedsięwzięć renowacyjnych miał być Ratusz, symbol i serce każdego miasta. Stanisław Kramarczyk przygotował kilkanaście szkiców architektonicznych stanowiących gotowe projekty odbudowy zabytku. Niestety, decyzją władz w 1966 roku, pozostałości Ratusza wyburzono niemal do fundamentów. Pierwsze wzmianki pojawiające się na tema Ratusza w Nysie pochodzą z 1347 roku. Literatura przedmiotu podaje, że siedziba Rady Miasta powstała najprawdopodobniej na początku XIV wieku. Pod koniec XV wieku, w latach 1488-1499 przeprowadzono prace budowlane mające na celu zmodernizowanie i rozbudowę Ratusza. W Muzeum Powiatowym w Nysie na ekspozycji stałej znajduje się nadproże portalu Ratusza z datą rozpoczęcia przebudowy oraz herbami Nysy i fundatora rozbudowy, biskupa Jan IV Rotha. Budowniczym, który kierował wówczas pracami był Jan Komgenstein (Kangenstein). To właśnie w tym czasie powstała charakterystyczna, okazała wieża ratuszowa. W dolnej partii kwadratowa, wyżej osmioboczna z dwoma najwyższymi kondygnacjami ozdobionymi smukłymi kolumienkami narożnymi, połączonymi łukami. Wieżę wieńczyła balustrada otaczająca taras, ponad którym wznosiła się smukła ośmioboczna iglica. W 1592 roku, Ratusz został ponownie przebudowany na skutek uszkodzeń wywołanych przez trzęsienie ziemi z 1590 roku. W czasach Fryderyka Wielkiego w części Ratusza znajdował się ewangelicki kościół Garnizonowy, a po wybudowaniu na ten cel nowej siedziby, Ratusz został w 1885 roku przekazany gminie starokatolickiej. Kres świetności tego obiektu miał miejsce w 1945 roku, kiedy to Ratusz został doszczętnie spalony. Wymiary fotografii: 18 x 24 cm.

oprac. Małgorzata Pierścieniak


Kolejne dwie fotografie wykonane zostały przez Józefa Drzazgę w 1966 roku. Obrazują one działania mające na celu rozbiórkę pozostałości wieży ratuszowej. Na pierwszej fotografii widzimy moment wysadzenia ruin. Druga pokazuje prace porządkowe - usunięcie gruzu pozostałego po wieży.

Lata 60. i 70. to czas eksplozji demograficznej i rozbudowy przestrzennej Nysy. Powstają nowe osiedla, szkoły, sklepy, budynki użyteczności publicznej, tworzone z rozmachem, ale też często bez smaku, zgodnie z narzucanymi odgórnie projektami. Ofiarą bezkompromisowego sposobu myślenia jest zniszczony w czasie wojny ratusz, którego resztki w 1966 roku ostatecznie znikają z krajobrazu nyskiego rynku.

oprac. Katarzyna Rzepecka