Autor: szkoła śląska Czas powstania: XVIII/XIX w. Wymiary: wysokość - 146 cm, szerokość – 125,5 cm Materiał i technika: olej na płótnie
Obraz olejny „Widok zespołu pałacowego w Przydrożu Małym”, nieznanego autora z przełomu XVIII i XIX w. przedstawia barokowe założenie pałacowo-folwarczne w Przydrożu Małym (niem. Kleinschnellendorf). Dzieło powstało zapewne na zamówienie ówczesnych właścicieli, dla upamiętnienia ważnego wydarzenia, jakim była obecność króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego. W 1740 r. wybuchła wojna Królestwa Pruskiego z Monarchią Habsburgów (Austrią) o Śląsk. W 1741r. król Pruski Fryderyk II Wielki przebywał na zamku w Korfantowie. 9 października tego samego roku, w pałacu w Przydrożu Małym, spotkał się z reprezentującym Marię Teresę marszałkiem wojsk austriackich, Wilhelmem Reinhardem von Neippergiem. Zawarto wówczas ściśle tajną „konwencję przydroską” (niem. Kleinschnellendorf Konvention), pomiędzy Prusami a Austrią, która umożliwiała Fryderykowi II przyłączenie Śląska do Prus. Konwencja nie kończyła jednak konfliktu, zakończył go podpisany we Wrocławiu 11.06.1742 r. pokój.
Obraz stanowi bardzo cenne źródło poznawcze. Zawarta symbolika wymaga jeszcze badań, zostały bowiem przedstawione aż trzy symbole władzy. Centralnie u góry umieszczono wizerunek orła pruskiego ze wstęgą, na której pierwotnie był umieszczony napis. Na dwóch hełmach wieńczących narożne wieże, zostały namalowane dwugłowe orły Habsburgów. Natomiast na hełmie zwieńczającym środkowy ryzalit przedstawiono krzyż biskupi. Ponadto obraz jest o tyle cenny, iż przedstawia wzorcowe założenie dworsko-folwarczne z XVIII w., podczas gdy zachowane do dzisiaj tego typu założenia są w większości wynikiem dziewiętnastowiecznych modernizacji i przeróbek, i nie do końca wiernie oddają ich wcześniejszy charakter. Należy pamiętać, że na Śląsku przez blisko 600 lat rezydencja nie funkcjonowała bez folwarku, który był zapleczem ekonomicznym dla pałacu. Pałac natomiast pełnił funkcje administracyjno-policyjne, ale też kulturalne i oświatowe dla mieszkańców okolicznych dóbr. Na obrazie, obok bryły pałacu, namalowane zostały takie zabudowania jak: oficyna, spichlerz, stajnia, obory, a także budynek mieszkalny służby i pracowników. Założenie posiada dwa dziedzińce odgrodzone płotem z osobnymi studniami z żurawiem. Na pierwszy dziedziniec (gospodarczy) prowadzą dwie, jednoprzelotowe drewniane bramy i trzecia trójprzelotowa. Dwie bramy zwieńczone są okazałymi nadbudówkami, w których zapewne były gołębniki. Należy zwrócić uwagę na brak parku/ogrodu. Tego typu formę spotykamy dopiero przy późniejszych założeniach z XIX w.
Z okazji 120 rocznicy podpisania „konwencji przydroskiej”, 9 października 1862 r. przed pałacem w Przydrożu Małym stanął pomnik Fryderyka II. Jego autorem był berliński rzeźbiarz Eduard Uhlenhuth, natomiast odlew wykonał w 1862 r. H. Gladenbeck. Mentzel z Nysy przygotował marmurowy cokół pod postument. Pomnik razem z postumentem miał około 3,7 m wysokości.
Obraz "Widok zespołu pałacowego w Przydrożu Małym" został przekazany do zbiorów Muzeum w Nysie 28.05.1975 r. decyzją dyrekcji ówczesnego PGR Frączków. Obecnie obraz jest wypożyczony - znajduje się w sali narad Urzędu Miejskiego Gminy Korfantów.
