Logo

Muzeum Powiatowe w Nysie

48-300 Nysa, ul. Biskupa Jarosława 11, tel. 77 433 20 83, 77 435 50 10

Wielka Wojna


28 lipca 2014 r. przypadła 100. rocznica wybuchu I wojny światowej, zwanej też „Wielką Wojną”. Przyczyny jej wybuchu były skomplikowane - należy wymienić m.in. wyścig zbrojeń czy kryzys w Afryce i na Bałkanach. Impulsem stał się zamach w Sarajewie z 28.06.1914 r., w następstwie którego wydarzenia potoczyły się lawinowo. Miesiąc po zamachu Austria wypowiedziała wojnę Serbii, a następnie Niemcy, które poparły Austrię, wypowiedziały wojnę - 1 sierpnia Rosji i 3 sierpnia Francji, wskutek czego następnego dnia Anglia wypowiedziała wojnę Niemcom.
Walki toczono na kilku frontach w Europie, a także na Kaukazie, w Azji Środkowej i Afryce - gdzie doszło do pierwszych starć zbrojnych.
W ciągu czterech lat wojny zmobilizowano 65 mln osób, z czego zostało zabitych 8,5 mln, rannych 21,2 mln, a w niewoli znalazło się 7,7 mln. W tych liczbach mieści się ok. 2,5-3 mln zmobilizowanych Polaków, walczących często w przeciwnych armiach. Jest to jak dotąd największa liczba Polaków biorących udział w konflikcie zbrojnym.
Dla naszego kraju najważniejszym skutkiem tego konfliktu stało się odzyskanie niepodległości, czego symboliczną datą jest dzień zakończenia wojny - 11 listopada 1918 r. Było to możliwe dzięki konsolidacji i umiejętnemu wykorzystaniu sprzyjających okoliczności przez ówczesne środowiska patriotyczne.
Wśród licznych świadectw tamtych czasów olbrzymią wartość źródłową mają wszelkiego rodzaju fotografie oraz pocztówki. Ich awersy ilustrują wydarzenia, miejsca, czasem bezpowrotnie zmienione, a także ludzi, którzy już dawno odeszli. Innym razem wybierano tematy związane z modą, czy z nowinkami technicznymi. Rewersy natomiast często niosą ze sobą dodatkowe treści. Przede wszystkim jest to korespondencja, która niejednokrotnie zawiera bardzo osobiste wyznania osób rozdzielonych na długie lata, a być może na zawsze przez wojnę - jest więc cennym źródłem dla historyków zajmujących się problematyką życia codziennego. Osobną wartością są znaczki i stemple pocztowe, dające wiedzę na temat funkcjonowania ówczesnych podziałów terytorialnych i administracyjnych. Często w tym okresie umieszczano dodatkowe opisy i stemple poczt polowych jednostek wojskowych, czasami też stemple i uwagi cenzury.
W zasobach Muzeum w Nysie znajduje się kilkanaście fotografii i pocztówek wykonanych, bądź wprowadzonych do obiegu w latach I wojny światowej. Dla potrzeb tej prezentacji materiał został podzielony na kilka bloków tematycznych:

1. Pocztówki i fotografie niemieckie >>
2. Pocztówki polskie >>
3. Pocztówki z polską korespondencją >>

oprac. Edward Hałajko, Katarzyna Rzepecka