Logo

Muzeum Powiatowe w Nysie

48-300 Nysa, ul. Biskupa Jarosława 11, tel. 77 433 20 83, 77 435 50 10

Dwór w Trzeboszowicach


Powiększenie

Prezentowana fotografia dworu w Trzeboszowicach została wykonana przez Tadeusza Chrzanowskiego, ok. 1960-62 r.
Wieś Trzeboszowice (Swemenicz) powstała w 1293 roku, składała się wówczas z 93 gospodarstw rolnych i była własnością biskupów wrocławskich. W „Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis” („Księdze uposażenia biskupów wrocławskich”) z pocz. XIV w. widnieje jako Swemmelwitz.

Wieś była kilkakrotnie niszczona, najpierw w wyniku najazdu husytów w XV wieku, następnie podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Brak informacji źródłowych nie pozwala na dokładne wskazanie wszystkich właścicieli majątku w Trzeboszowicach. W 1388 roku miejscowość funkcjonowało jako lenno rycerza Habharda von Kynicza. W XVII wieku dobra były własnością Jana Henryka Heymann von Rosenthal, kanonika ołomunieckiego i nyskiego, od maja 1672 r. biskupa pomocniczego i administratora diecezji. Do jego licznych posiadłości należały także Kamiennik, Frączków, Śliwice. W 1692 roku odkupił je bądź odziedziczył Kasper Henryk Wolf Heymann von Rosenthal, syn bratanka biskupa, który wkrótce otrzymał tytuł czeskiego barona. Następnie w spadku dobra otrzymali Gilgenheimbowie, z nobilitowanej szlachty księstwa karniowskiego i nyskiego.

Po pierwszej wojnie śląskiej w 1742 r. Trzeboszowice wraz z większością Śląska znalazły się w granicach Prus. Wraz z reorganizacją Śląska w 1813 r., zostały włączone do górnośląskiego okręgu administracyjnego Oppeln. Wieś ta wraz z kilkoma innymi została podarowana ministrowi pruskiemu, Wilhelmowi von Humboldt, przez króla Fryderyka Wilhelma III w 1821 roku.
Po drugiej wojnie światowej miejscowość początkowo nazywała się Siemiałowice. Obecna nazwa -Trzeboszowice - obowiązuje od 1947 roku.
Dwór w Trzeboszowicach został wzniesiony ok. 1800 roku. Jest to budynek piętrowy na planie prostokąta, nakryty wysokim mansardowym dachem z naczółkami, facjatką oraz dwoma lukarnami. Wewnątrz budynek ma trójtraktowy układ pomieszczeń. W centrum usytuowana jest sień z klatką schodową. W bocznych traktach znajdują się po trzy pomieszczenia. Fasada siedmioosiowa, pośrodku niej znajduje się flankowane występami wejście. Nad nim balkon, prawdopodobnie dobudowany później. Narożniki budowli wzmocnione stożkowymi szkarpami, sięgającymi do wysokości pierwszego piętra. Skromna elewacja budynku zachowała resztki detali architektonicznych w postaci prostokątnych obramowań otworów okiennych. Wokół dworu roztaczają się pozostałości parku krajobrazowego.
Obecnie budynek jest zaadaptowany na mieszkania prywatne.
Oprac. Ewelina Kucia